Wiatrak typu Holenderskiego
WIATRAK TYPU HOLENDERSKIEGO W STUDZIANKACH
Wiatrak typu holenderskiego w Studziankach to budynek na planie ośmiokąta o boku długości 3 m. Wykonany w większości z drewna, posiada jednak betonowe fundamenty i ściany piwniczne. Dach o konstrukcji krokwiowej jest pokryty gontem. Obiekt jest własnością prywatną.
Wiatrak został wybudowany w końcu XIX wieku we wsi Milewskie (powiat moniecki). W latach 30-ch XX wieku został przeniesiony do wsi Moniuszki k. Jaświł w województwie podlaskim i miał służyć jako młyn. Nowy właściciel nie zdążył go jednak wyposażyć przed rozpoczęciem II wojny światowej. Na zajętych przez Sowietów terenach zakazano prowadzenia młynarstwa. Po wojnie obiekt sporadycznie służył do suszenia tytoniu, aż w latach 80-ch został przeniesiony do Studzianek przez dwóch młodych adeptów studiów architektonicznych – miłośników zabytków.
Złożenie wiatraka na urokliwym wzgórzu w Studziankach zajęło nowym właścicielom i 12 - osobowej ekipie zaledwie 14 h i 20 minut, czym ustanowili rekord świata, zapisany w holenderskiej edycji Księgi Guinessa. W 2019 roku, z powodu zniszczenia wcześniejszych skrzydeł, wiatrak został uzbrojony w nowe śmigi zrobione na wzór holenderski. Odmiennie niż pozostałe wiatraki w Polsce, opierzany jest płóciennymi żaglami.
Wiatrak został wpisany do rejestru zabytków w 1982 r. W 2007 r. zdobył główną nagrodę w konkursie na „Najlepiej Utrzymany Zabytek Drewniany w Województwie Podlaskim”. Przyciąga turystów i stanowi dużą atrakcję dla fotografów, malarzy i artystów, którzy przybywają z całej Polski, aby go uwiecznić. Piękny i oryginalny obiekt architektury stojący w urokliwej okolicy jest doskonałym miejscem do wypoczynku i organizowania imprez rodzinnych oraz dla okolicznej społeczności.